وةزيرة كوردةكان و ئةمةريكا

فيكرةت بيلا

لة توركييةوة: بةكر شواني

25-02-2008 18:30

بةأصوةبةرايةتي دةسةلآتي كاتي عصراق كة لة لايةن ئةمةريكاوة دامةزرصنراوة، كابينةي وةزيرانيشي أاطةياند. دابةشكردني وةزارةتةكان سةرةداوي خواستةكان و طؤشةنيطاي سياسةتي قؤناغي داهاتووي ئةمةريكا بة دةستةوة دةدات. بؤ نمونة ئةو وةزارةتانةي بة كوردةكان دراوة، ئاماذةيةكة بؤ ئةوةي كة ئةمةريكا كوردةكاني خةلآت كردووة. بةخشيني وةزارةتةكاني كاري دةرةوة و سةرضاوةكاني ئاو بة كوردةكان، مةسةلةيةكي شايةن بة قسة لةسةر كردنة. هةتا كاتي هةلَبذاردنة ضاوةأوانكراوةكاني سالَي 2004، هوشيار زصباري-ي سةر بة ثارتي ديموكراتي كوردستان و خزم و دةستي أاستي بارزاني، وةزارةتي دةرةوة و، لةتيف أةشيد-يش وةزارةتي سةرضاوةكاني ئاو بةأصوة دةبةن. وةزارةتي ئةشغاليش كة لة ئاوةدانكردنةوةي أصطاوبان و ثرد و بيناكاني دةولَةت و ئاوةأؤ و ئةو دامةزراوانةي لة شةأدا وصران كران بةرثرسيار دةبصت، سثصردرا بة نوصنةرصكي كورد بة ناوي نةسرين مستةفا بةرواري. ئاشكراية لة ئةمأؤ بةدواوة لة ضاويلكةي ثارتي ديموكراتي كوردستانةوة كة بة كردةوة لة باكوري عصراق دةولَةتصكي دامةزراندووة، سةيري كاروباري دةرةوةي عصراق دةكرص. لةم كاتةوة هوشيار زصباري وةكو وةزيري دةرةوةي عصراق أوو لة ناوةندةكاني نصودةولَةتي دةكات. سثاردني سيفةتي وةزيري دةرةوةي عصراق بة زصباري كة لة شةأي كةنداوي سالَي 1991 بةدواوة بة كردووة أؤلًي وةزيري دةرةوةي دةولَةتي كوردي بينيوة، لة أاستيدا خواستي ئةمةريكا دةخاتة أوو. بةخشيني ئةم خةلآتة لة لايةن ئةمةريكاوة، زةمينة بؤ طروثةكاني باكوري عصراق و قةوارةي بةكردةوة جصطيربوو خؤش دةكات كة لة طؤأةثاني نصودةولَةتيدا جصطايةكي طرنط بطرن و ئةزمووني ثصويست كةلَةكة بكةن.

بةخشيني وةزارةتي سةرضاوةكاني ئاويش بة كوردةكان، بة شصوةيةكي تايبةت جصطاي بايةخثصداني ئةنقةرة دةبصت. بة ئةطةري زؤر مةسةلةي ئاو ثالَصوراوة بؤ ئةوةي لة داهاتوودا ببصتة طرنطترين كصشةي أؤذهةلآتي ناوةأاست و بص هيض طومانصكيش توركيا لايةنصكي ئةم مةسةلةية دةبصت. بصطومان لة داهاتوودا لة نصوان توركيا و سوريا و قؤناغصكيش دواتر لة نصوان توركيا و عصراقدا "كصشةي ئاو" دصتة ئاراوة. ئةنقةرة لة طفتوطؤي سةبارةت بة ئاو لةطةلَ عصراقدا، أووبةأووي لةتيف أةشيد-ي نوصنةري كوردةكان دةبصتةوة.

وا دةردةكةوص كة ئةمةريكا دةيةوصت لة بواري كاروباري دةرةوة و كصشةكاني ئاودا شوصنثصي طروثة كورديةكان ثتةو و كاريطةر بكات. لة عصراقدا تةنيا طروثة كوردةكاني باكور ثشتيواني كؤمةلآيةتي و سياسي لة ئةمةريكا دةكةن و ئةمةريكاش بة بةخشيني خةلآتي سياسي وةلآمي ئةم ثشتيواني لصكردنة دةداتةوة. ئا ئةوة تصأوانيني ئةمةريكاية بؤ كوردةكان. ئةمةريكا كوردةكان بة نزيكترين ثشتيواني خؤي دةزانص لة عصراق و لة هةرصمةكة. لةم هةلومةرجةدا ئةطةر كوردةكان بة ئةنقةرة بلَصن "ئصمة هاوثةيماني ستراتيذي ئةمةريكاين، نةك ئصوة"، ئةوا حكومةتي ئةنقةرة تواناي ئةوةي نية كة بلَص " نةخصر، ئصمةين". هاوثةيمانصتي واشنتؤن-ئةنقةرة هةر لة قسةدا دةبينرص، بةلآم هاوثةيمانصتي كورد و ئةمةريكا لة كردةوةدا بةدي دةكرص…

واشنتؤن كة بةم ضاوةوة سةيري طروثة كوردةكاني باكوري عصراق دةكات، ئايا ضاوةأواني ئةوةي لص دةكرص كة وةلآمدةرةوةي ئةم لايةنة و ضاوةأوانيةكاني تري ئةنقةرة بصت لة هةرصمةكة؟ كة ئةمة تصأوانيني طشتي طروثة كورديةكان بصت، ئايا ضاوةأصي ئةوةيان لص دةكرص كة لةبةر خاتري توركيا خؤيان بخةنة شةأصكي ئاشكراوة لة دذي ثكك/كادةك؟ لة طفتوطؤكاني بةر لة أةتكردنةوةي ياداشتنامةكة لة لايةن ثةرلةمانةوة، ئةمةريكا بة سوربوونةوة دةيطوت "با سوثاي تورك نةضصتة باكوري عصراقةوة، تةنها مؤلَةت بة ئصمة بدةن بضين" و كة ياداشتنامةكةيش أةتكرايةوة، ئةمةريكا دةروازةي باكوري عصراقي بة أووي توركيا و سةربازي توركدا داخست، ئصستا ثرسيار ئةوةية كة ئايا ئةمةريكا ئةم هةلَوصستةي خؤي دةطؤأص؟ لةم أؤذانة كة لصثرسراواني سةربازي مةسةلةي ناردني سوثايان بؤ عصراق خستؤتةوة بةرباس، طةأاني حكومةت بة دواي وةلآمي ئةم ثرسيارانةدا، هصندةي قسةكردن لةسةر مةترسي ناردني سةرباز طرنطة.

سةرضاوة: أؤذنامةي ميلليةت 3/9/2003